در هنگام ثبت شرکت سهامی خاص باید به این نکته توجه کرد که یکی از وظایف و اختیارات هیئت مدیره شرکت سهامی خاص تعیین مدیرعامل می باشد.
تعیین مدیرعامل می تواند از بین اعضای هیئت مدیره و یا خارج از آن باشد.
یعنی هیئت مدیره شرکت سهامی خاص می تواند از خارج از شرکت شخص را به عنوان مدیرعامل انتخاب کند و برای وی حقوق معینی را در نظر بگیرد.
هیات مدیره شرکت سهامی خاص در ابتدای تاسیس شرکت یک نفر را به عنوان رئیس هیئت مدیره و یک نفر را به عنوان نائب رئیس هیئت مدیره انتخاب می کنند.
پس اگر بخواهیم بیش از تعداد ۳ نفر مذکور در قانون تجارت را به عنوان اعضای هیئت مدیره انتخاب نماییم بقیه به عنوان اعضای هیئت مدیره در شرکت حضور خواهند بافت.
اگر مدیرعامل توسط هیات مدیره از بین اعضا انتخاب شود در تعداد اعضای هیئت مدیره مورد محاسبه قرار می گیرد.
اعضای هیات مدیره شرکت سهامی خاص در تمامی جلسات شرکت سهامی خاص حق رای خواهند داشت.
اعضای هیات مدیره شرکت سهامی خاص حداکثر ۲ سال می توانند در این سمت ماموریت انجام دهند.
پس از پایان ۲سال منعی برای انتخاب مجدد آنها به عنوان عضو هیئت مدیره وجود ندارد.
حتی در قانون تجارت اینگونه پیش بینی شده است که اگر پس از پایان سال دوم مجمع عمومی عادی برای تمدید و یا تغییر اعضای هیئت مدیره تشکیل نشود سمت اعضای هیات مدیره تا زمان تشکیل جلسه مجمع عمومی عادی پا برجا می باشد.
مقاله مرتبط: ثبت شرکت سهامی خاص به همراه آموزش تصویری از صفر تا صد (۰ تا ۱۰۰)
نحوه تعیین اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص
اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص در ابتدا توسط مجمع عمومی موسس مشخص میشوند.
مجمع عمومی موسس در همان ابتدای تاسیس شرکت سهامی خاص تشکیل شده و اعضای هیئت مدیره و بازرسین را مشخص می کند.
اما پس از تشکیل شرکت اگر قصد تغییر اعضای هیئت مدیره را داشته باشید باید درخواست مجمع عمومی فوق العاده بکنید.
- تغییر اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی خاص
حداقل تعداد اعضای هیئت مدیره و حداقل سهام اعضای هیات مدیره
اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی خاص حداقل ۳ نفر مشخص شده است.
این تعداد در شرکت های سهامی عام حداقل ۵ نفر در نظر گرفته شده است.
نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که قانونگذار برای هر دو شرکت سهامی خاص و سهامی عام حداقل را بیان کرده است.
پس اگر بخواهیم در اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص را بیش از ۳ نفر و اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی عام را بیش از ۵ نفر در نظر بگیریم هیچ منع قانونی وجود ندارد.
این نکته مهم هست که اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی خاص حداقل باید یک سهم در شرکت داشته باشند.
شرایط عضویت در هیات مدیره شرکت سهامی خاص
کسانی که قصد عضویت در شرکت سهامی خاص را دارند باید دارای شرایط عضویت در هیات مدیره شرکت سهامی خاص را داشته باشند.
این شرایط به طور کلی به چند دسته تقسیم می شوند.
اولین شرط عضویت در هیئت مدیره شرکت سهامی خاص اهلیت است.
اهلیت به صورت خلاصه یعنی داشتن توانایی در تشخیص تفاوت بین خوب و بد است.
تاجر ورشکسته نمی تواند در هیات مدیره شرکت سهامی خاص عضو شود.
یکی دیگر از شرایط عضویت در هیئت مدیره شرکت سهامی خاص این است که شما حتما باید در شرکت سهامی خاص سهامدار باشید تا بتوانید عضوی از اعضای هیئت مدیره این شرکت شوید.
کارمند رسمی دولت نمی تواند عضوی از اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی خاص شود.
ولی میتواند تحت شرایطی در شرکت سهامی خاص حضور داشته باشد.
وظایف و اختیارات رئیس هیئت مدیره شرکت سهامی خاص
یکی از مهم ترین سمت ها در هیات مدیره شرکت سهام خاص رئیس هیئت مدیره می باشد.
وظایف رئیس هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
رئیس هیئت مدیره با رای گیری از طریق هیئت مدیره انتخاب می گردد و بالاترین جایگاه مدیریتی در شرکت را دارد.
اولین رئیس هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص توسط مجمع عمومی موسس انتخاب می گردد.
اما اگر بخواهیم مجددا رئیس هیئت مدیره جدید برای شرکت معرفی نماییم این کار توسط مجمع عمومی عادی انجام می پذیرد.
مدت تصدی گری رئیس هیئت مدیره نمی تواند از مدت ماموریت وی تحت عنوان عضو هیئت مدیره بیشتر باشد.
پس رئیس هیئت مدیره حداکثر ۲ سال میتواند در این منصب باشد.
پس از پایان ۲ سال قانون هیچ گونه منعی برای انتخاب مجدد وی به عنوان رئیس هیات مدیره پیش بینی نکرده است.
یکی از وظایف رئیس هیئت مدیره طبق قانون تجارت اداره جلسات هیئت مدیره و تنظیم صورتجلسات این جلسه میباشد.
یکی دیگر از وظایف رئیس هیئت مدیره دعوت از صاحبان سهام برای شرکت در مجمع عمومی سالیانه میباشد.
یکی از وظایف این مجمع تصویب صورت حسابهای مالی شرکت می باشد.
از دیگر وظایف رئیس هیئت مدیره تشکیل جلسات مجمع عمومی فوق العاده و ریاست مجامع می باشد.
مقاله مرتبط: راهنمای کامل وظایف و اختیارات بازرس در شرکت سهامی خاص
مسئولیت اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص
مسئولیت اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص در قانون تجارت به صورت دقیق وصریح بیان شده است.
- مسئولیت مدنی هیات مدیره و مدیر عامل در برابر اشخاص ثالث
مسئولیت مدیر عامل و اعضاء هیات مدیره در برابر اشخاص ثالث ممکن است به یکی از دو صورت ذیل باشد :
۱- منفرداَ یا مشترکاَ : اعضاء هیات مدیره و مدیر عامل شرکت در مقابل شرکت و اشخاص ثالث نسبت به تخلف از قانون یا اساسنامه شرکت یا مصوبات مجمع عمومی بر حسب مورد منفرداَ یا مشترکاَ مسئول اند و دادگاه حدود مسئولیت هر یک را برای جبران تعیین خواهد نمود. ( ماده 142 ل. ا. ق. ت )
2- منفرداَ یا متضامناَ : در صورتی که شرکت ورشکسته شود یا پس از انحلال معلوم شود که دارایی شرکت برای تادیه دیون آن کافی نیست، دادگاه صلاحیتدار می تواند به تقاضای هر ذینفع هر یک اعضاء هیات مدیره یا مدیر عاملی را که ورشکستگی شرکت یا کافی نبودن دارایی شرکت به نحوی از انحاء معلول تخلفات او بوده است را منفرداَ یا متضامناَ به تادیه آن قسمت از دیونی که تادیه آن از دارایی شرکت ممکن نیست محکوم نماید. ( ماده 143 ل. ا. ق. ت )
سوال :
1- چرا قانونگذار در یک مورد مسئولیت مدیران متخلف در صورتی که متعدد باشند را مشترکاَ دانسته است و در مورد دیگر متضامناَ ؟
به این دلیل که در مورد اول هنوز شرکت منحل نشده است یا اگر منحل شده است، انحلال شرکت ناشی از تقصیر و تخلف مدیران نبوده است، بلکه معلول عوامل دیگری بوده است، از همین رو مسئولیت آن ها مشترکاَ برقرار است. یعنی هر کدامشان بخشی از خسارت را جبران خواهند کرد.
اما در مورد دوم، ورشکستگی یا انحلال شرکت ناشی از تخلف مدیران مقصر است. از همین رو مسئولیت این مدیران که تقصیر آن ها به انحلال شرکت انجامید، متضامناَ برقرار است. یعنی هر زیان دیده می تواند به هر یک یا چند تن از مدیران متخلف رجوع کند و جبران خسارت خود را مطالبه کند.
2- چه کسانی می توانند علیه اعضاء هیات مدیره یا مدیر عامل شرکت اقامه دعوی نمایند ؟ ( ماده 276، 277 ل. ا. ق. ت )
الف) هر شخص ذینفع به نام و خود و به هزینه خود
ب) شخص یا اشخاصی که مجموع سهام آن ها حداقل یک پنجم مجموع سهام شرکت باشد، به نام شرکت و از طرف شرکت ولی به هزینه خود. البته واضح است که در صورت محکومیت مدیر ( خوانده ) هزینه دادرسی از او اخذ می گردد و به خواهان مسترد خواهد شد. مفاد اساسنامه یا تصمیمات مجمع نیز نمی تواند این حق اقامه دعوی را از سهامداران سلب کند.
ج) توجه داشته باشید که گرچه سهام دارانی که حداقل یک پنجم سهام شرکت را دارا باشند، می توانند از طرف شرکت اقدام به طرح دعوی علیه مدیران نمایند، اما سایر سهامداران نیز می توانند علیه مدیران اقدام به طرح دعوی حقوقی یا شکایت کیفری نمایند، اما به نام خود ، نه از طرف شرکت .
